Rzemieślnicza nauka zawodu

Podstawowe informacje, które powinna zawierać umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego to:

  1. rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy);
  2. czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego;
  3. sposób dokształcania teoretycznego;
  4. wysokość wynagrodzenia.

Umowa o pracę można rozwiązać:

  1. na mocy porozumienia stron;
  2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
  3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia).

Okres wypowiedzenia umowy o pracę wynosi:

  • dwa tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż sześć miesięcy;
  • jeden miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej sześć miesięcy;
  • trzy miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej trzy lata.

Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest przez pracodawcę tylko w przypadku:

  1. niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych;
  2. ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
  3. reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego;
  4. stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.

Kodeks Pracy Art. 195. § 1 i Art. 196

Zgodnie z art. 201 Kodeksu pracy młodociany pracownik podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym już w czasie zatrudnienia.

 

WAŻNE! 

W przypadku młodocianego pracownika absolwenta szkoły podstawowej, który nie ukończył 15 lat, do zawarcia umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego dodatkowo wymagana jest opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Uczeń zobowiązany jest w szczególności do:

  • dążenia do uzyskania jak najlepszych wyników w teoretycznej i praktycznej nauce zawodu,
  • przestrzegania czasu i porządku pracy ustalonych i obowiązujących u pracodawcy,
  • przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych,
  • systematycznego wypełniania obowiązku dokształcania teoretycznego,
  • odnoszenia się z szacunkiem do przełożonego i przestrzegania zasad koleżeńskiej współpracy,
  • przystąpienia do egzaminu czeladniczego po zakończeniu nauki zawodu lub sprawdzającego po zakończeniu przyuczenia.

Pracodawca zobowiązany jest w szczególności do:

  • zatrudniania i szkolenia młodocianego zgodnie z programem praktycznej nauki zawodu (przyuczenia),
  • zaopatrzenia młodocianego w przewidziany na danym stanowisku sprzęt ochrony osobistej, odzież ochronną i roboczą, narzędzia pracy, materiały i inne potrzebne urządzenia,
  • stosowania przepisów o ochronie pracy i zdrowia młodocianych pracowników,
  • kierowania młodocianego na badania lekarskie, zgodnie z przepisami i ponoszenia kosztów z tym związanych,
  • zgłaszania młodocianego, w ustalonych terminach, na naukę dokształcającą, umożliwienia mu regularnego uczęszczania na tę naukę oraz kontrolowania wykonania przez młodocianego obowiązku dokształcania teoretycznego,
  • pokrycia kosztu egzaminu czeladniczego przez mistrza szkolącego zdawanego przez młodocianego w pierwszym wyznaczonym terminie.

Zakaz zatrudniania młodocianych przy pracach wzbronionych w myśl art. 204 §1 Kodeksu Pracy ma na celu ochronę zdrowia fizycznego i psychicznego młodocianych oraz zapewnienie, aby wykonywana przez młodocianych praca nie miała ujemnego wpływu na ich rozwój. Wykaz prac wzbronionych jest zawarty w Obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.

Obejmuje on prace, przy których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia i niebezpieczne, oraz prace szczególnie uciążliwe i zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu.

 

Zatrudnienie młodocianych pracowników dozwolone jest wyłącznie przy pracach objętych programem praktycznej nauki zawodu. Z uwagi na szczególną prawną ochronę pracy młodocianego ustalono listę rodzajów pracy przy, których zabronione jest zatrudnianie młodocianych.

Lista rodzajów prac wzbronionych zawarta jest w załączniku do rozporządzenia.

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001509

Uczniowi, pracownikowi młodocianemu przysługuje prawo do wynagrodzenie za pracę. Wysokość miesięcznego wynagrodzenia jest zróżnicowana i w zależności od roku nauki wynosi:

  • I rok nauki nie mniej niż 5%
  • II rok nauki nie mniej niż 6%
  • III rok nauki nie mniej niż 7% 

przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (ogłasza prezes GUS).

  • do ukończenia 16 roku życia młodociany pracuje nie więcej niż 6 godzin na dobę,
  • po ukończeniu 16 roku życia młodociany pracuje nie więcej niż 8 godzin na dobę,
  • młodocianemu przysługuje przerwa w pracy trwająca nieprzerwanie 30 minut, jeśli dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 4,5 godziny (przerwa wliczana jest do czasu pracy),
  • młodocianemu przysługuje prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę,
  • młodocianego pracownika nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej,

Wymiar urlopu wypoczynkowego młodocianego nie jest zależny od stażu pracy i wynosi w roku kalendarzowym 26 dni roboczych niezależnie od dodatkowych dni wolnych od pracy.

  • w pierwszym roku nauki przysługuje 38 dni roboczych (12 dni urlopu po 6 miesiącach pracy oraz 26 dni urlopu po przepracowaniu roku)
  • z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni
  • z chwilą ukończenia 18 lat, jeżeli prawo do urlopu młodociany uzyskał przed ukończeniem 18 lat, wymiar urlopu w tym roku kalendarzowym ulega zmniejszeniu do 20 dni
  • młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych
  • młodociany ma prawo ubiegać się o urlop bezpłatny (ale nie więcej niż 2 miesiące łącznie z urlopem wypoczynkowym, jeżeli jest uczniem szkoły)

Kodeks Pracy, Rozdział V, Art. 205.

Podstawa programowa określa wiedzę i umiejętności, które powinien nabyć uczeń w wybranym zawodzie podczas trzyletniego okresu nauki.

Ze szczegółowym zakresem nauki można zapoznać się na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji

https://www.ore.edu.pl/2019/08/podstawa-programowa-ksztalcenia-w-zawodach-2019/